หน่วยที่ 3
การจัดองค์ประกอบของการออกแบบลวดลาย
การจัดองค์ประกอบของลวดลาย เป็นการนำลวดลายที่ผ่านการกลั่นกรองแล้ว มาจัดวางให้เหมาะสม โดยคำนึงถึงความแตกต่างของลักษณะงานแต่ละประเภทประกอบด้วย เช่น ออกแบบลวดลายผ้า ออกแบบลวดลายกราฟิก ออกแบบลวดลายจิตรกรรมหรือ ประติมากรรม เป็นต้นการจัดวางลวดลายนี้จะนิยมเรียกกันว่า การผูกลาย
การจัดวางลวดลายหรือการผูกลายมีความสำคัญเป็นอย่างมาก ในการนำลวดลายมาผสมผสานกันให้ลงตัวกลมกลืน เป็นอันหนึ่งอันเดียวกัน ซึ่งสามารถทำได้หลายวิธีการ ดังนี้
1. การจัดวางลวดลายโดยการกระจายออกจากศูนย์กลาง
การผูกลายให้ประสานสัมพันธ์กันโดยยึดศูนย์กลางเป็นหลัก สามารถทำได้ในลวดลายหลายชนิดทั้งลายไทย ลายจากธรรมชาติและลวดลายอื่นๆ นอกจากนี้ยังสามารถทำได้บนพื้นที่หลายๆลักษณะไม่ว่าจะเป็นวงกลม เช่น จาน ชาม ตลับ หรือพื้นที่สามเหลี่ยม เช่น หน้าบันของโบสถ์ วิหาร หรือพื้นที่ลักษณะอื่นๆ เช่น ตู้ กล่อง บรรจุภัณฑ์ ต่างๆ เป็นต้น
2. การจัดวางลวดลายจากด้านใดด้านหนึ่งของพื้นที่
การผูกลายโดยการยึดด้านใดด้านหนึ่งของพื้นที่เป็นหลักนี้ลวดลายจะถูกกำหนดให้อยู่ในกรอบตามลักษณะของพื้นที่ เช่น เสา บานประตู หน้าต่าง ผนัง เป็นต้น
3. การจัดวางลวดลายโดยการใช้ลวดลายซ้ำๆ
การผูกลายโดยการใช้ลวดลายซ้ำๆ กันนี้ สามารถทำได้หลายวิธีการ ดังนี้
3.1 โดยการกำหนดทิศทาง ลวดลายจะถูกจัดวางให้อยู่ในทิศทางที่กำหนด ทั้งแนวตั้ง แนวนอนและ แนวเฉียง โดยการจัดวางลวดลายให้ซ้ำๆ กันไปตลอดพื้นที่
3.2 การกำหนดจังหวะ ลวดลายจะถูกจัดวางให้เป็นจังหวะที่ต่อเนื่องกัน โดยการใช้ลวดลายอื่นช่วยประสาน หรืออาจจะใช้สัดส่วนของลวดลายที่ต่างขนาดกัน หรือเลือกใช้สีเป็นตัว
กำหนดจังหวะ
การออกแบบลวดลายมีกระบวนการทำงานอย่างเป็นขั้นตอน อย่างมีระบบผ่านการคิดกลั่นกรอง เพื่อให้ลวดลายสอดคล้อง และเป็นไปตามวัตถุประสงค์ ซึ่งในบางครั้งอาจจะให้ชุมชนได้มีส่วนร่วมในการพิจารณา ถ้าลวดลายนั้นมีผลกระทบต่อความเชื่อ และขนบธรรมเนียมประเพณีของสังคม โดยลวดลายที่สมบูรณ์ แล้วนั้นจะเกิดจากการทำองค์ประกอบศิลปะหลายชนิดมาเชื่อมโยงกัน ผสมผสานเข้าด้วยกันและนำมาจัดวางหรือผูกลายให้สวยงาม กลมกลืน ไม่ให้เกิดความขัดแย้งขึ้นในลวดลาย ดังนั้นการออแบบลวดลายแต่ละชนิดจึงค่อนข้างจะซับซ้อนมีระเบียบแบบแผน การจะออกแบบลวดลายให้ประสบผลสำเร็จจึงต้องศึกษาเรียนรู้ทำความเข้าใจในปัจจัยต่างๆที่เกี่ยวข้องด้วย
(คะแนนเต็ม 20 คะแนน)
1. จงเลือกคำตอบ ใช่ หรือ ไม่ใช่ ให้ถูกต้อง
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
2. จงเรียงลำดับขั้นตอนการออกแบบ ต่อไปนี้
